سیروز کبدی عارضه بیماری های کبدی است که باعث از دست رفتن سلول های کبدی می شود و زخم های برگشت ناپذیری را بر روی آن ایجاد می کند. الکل و هپاتیت B و C جزو شایع ترین علت های بروز چنین شرایطی است هر چند ممکن است این بیماری به خاطر علل دیگری نیز رخ دهد. این شرایط باعث ایجاد ضعف، از دست رفتن اشتها، کبودشدگی اسان، زردی پوست، خارش و خستگی در بیمار می گردد. تشخیص سیروز کبدی می تواند بر اساس سابقه پزشکی فرد، بررسی جسمی و آزمایش خون و در برخی از موارد بیوپسی از کبد انجام شود. معمولا درمان هایی که برای سیروز کبدی طراحی شده است می تواند جلوی اسیب های بعدی به کبد را بگیرد، عوارض سیروز کبدی را درمان کند و از ایجاد سرطان کبد پیشگیری نماید. بیمارانی که در مراحل پیشرفته سیروز کبدی قرار دارند ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشند.
سیروز کبدی عارضه بسیاری از بیماری های کبدی است که با ساختار غیر طبیعی و عملکرد غیر طبیعی کبد شناخته می شوند. بیماری هایی که به سیروز کبدی منجر می شوند می توانند به سلول های کبد اسیب بزنند یا آن را از بین ببرند. بعد از ایجاد چنین شرایطی، التهاب رخ می دهد. سلول های کبدی که از بین نرفته اند، برای جایگزین کردن سلول های از دست رفته، خود را تکثیر می کنند. همین امر باعث ایجاد خوشه ای از سلول های جدید کبدی در بافت های زخمی می شود. علل بسیار زیادی برای ایجاد سیروز وجود دارد که از جمله آن ها می توان به مواد شیمیایی، ویروس ها، فلزات سمی و بیماری های خودایمنی کبد اشاره کرد.
چرا سیروز کبدی باعث ایجاد مشکل می شود؟
همانطور که می دانید کبد عضو مهمی در بدن است. این عضو از بدن عملکردهای مهمی دارد که دو مورد از این عملکردها تولید مواد مورد نیاز برای بدن و حذف سموم از بدن است. کبد نقش مهمی در تنظیم سطح گلوکز و لیپید بدن دارد. در سیروز کبدی، ارتباط بین خون و سلول های کبدی از بین می رود. اگرچه سلول های کبدی که زنده مانده اند یا سلول هایی که تشکیل شده اند ممکن است بتوانند مواد مورد نیاز بدن را تولید کنند و سموم را دفع نمایند اما آن ها رابطه طبیعی با خون نخواهند داشت و همین امر با توانایی سلول های کبدی برای اضافه کردن یا حذف مواد از خون تداخل ایجاد می کند.
نشانه های سیروز کبدی
افرادی که با سیروز کبدی دست و پنجه نرم می کنند نشانه ها و علائم اندکی دارند یا اصلا نشانه و علامتی از خود بروز نمی دهند. برخی از نشانه ها ممکن است خاص بیماری نباشد. برخی از نشانه های رایج این بیماری عبارت است از :
* زردی پوست به خاطر تجمع بیلی روبین در خون
* خستگی
* ضعف
* از دست دادن اشتها
* خارش
* کبودشدگی اسان
درمان بیماری سیروز کبدی
درمان سیروز، توقف و تأخیر روند پیشرفت و به حداقل رساندن تخریب سلولهای کبدی است. توقف مصرف الکل میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در صورتی که بیمار هپاتیت داشته باشد پزشک ممکن است در مواردی با دادن کورتون بطور محدود یا داروهای ضد ویروسی آسیب کبدی را کاهش دهد.
دارو ممکن است بعضی علائم بیمار سیروتیک را مانند خارش رفع یا کاهش دهد. ادم و آسیت (احتباس مایع) را میتوان با کاهش مصرف نمک غذایی کم کرد. داروهای مدر (ادرارآور) میتوانند مایعات اضافی بدن را کاهش دهند و از ایجاد ادم جلوگیری کنند. تغییرات عملکرد ذهنی که درجریان سیروز ممکن است رخ دهد با رژیم غذایی و دارو تا حدودی قابل اصلاح میباشد. بطور مثال کاهش مصرف پروتئین روزانه به همراه مصرف شربت مسهل مثل لاکتولوز که از جذب سریع سموم (که باید در کبد خنثی میشد) از روده جلوگیری میکند، به بهتر شدن وضعیت ذهنی کمک میکند. دو مشکل عمده در بیماران سیروتیک یکی نارسائی کامل کبد و دیگری خونریزی بدلیل بالا رفتن فشار وریدباب است. پزشک ممکن است جهت کاهش این فشار از داروهای کاهنده فشار خون مانند ایندرال جهت کاهش فشار وریدباب استفاده کند، در صورتی که از واریسهای معده و مری خونریزی رخ دهد، فوراً پزشک با تزریق یک داروی مسدد عروقی (اسکلروزان) از طریق آندوسکوپ که یک لوله قابل انعطاف میباشد و از طریق دهان وارد میشود، میتواند خونریزی را بند آورد. در شرایط بحرانی چاره نهائی انجام عمل جراحی شنت برای تغییر مسیر خون از وریدباب به جای دیگر است (شنت پورتوکاو) و یا انجام پیوند کبد خواهد بود. اکثر بیماران سیروتیک سالها سلامت زندگی میکنند و اگر دچار عوارض بیماری شوند معمولاً درمان میشوند و بعضی از آنها بطور موفقیت آمیز با کبد پیوند شده زندگی میکنند.